Het is een haast filosofische vraag. Hoe lang moet je in een bepaald land zijn geweest (aaneengesloten) en wat moet je hebben gedaan om te kunnen zeggen dat je ergens hebt gewoond?

Eerdere reizen

Bijvoorbeeld, heb ik in Canada gewoond? Dat was drie maanden lang in 1997 (ik was veertien, vijftien jaar). Ik heb meegedaan in het dagelijks leven: ik ging met de schoolbus, heb vakken gevolgd op de high school, huiswerk en examens gemaakt, ging naar schoolfeesten en ging op bezoek bij vrienden en familie van mijn gastgezin. Maar heet dat ‘ergens wonen’?

Nog zo eentje: heb ik in Berlijn gewoond? Was dat halve jaar lang genoeg (in 2003-2004)? Ik huurde daar een kamer bij een hospita. Ik heb daar vrienden gemaakt, ben dagelijks naar mijn werk bij Air Berlin geweest, en heb in de weekends de stad leren kennen (vooral als toerist). Is dat ergens wonen?

In Austin, Texas, woonde ik op mezelf en moest ik opeens rekeningen betalen en dat soort dingen. Ook daar heb ik een sociaal leven opgebouwd en heb ik de stad en omgeving goed leren kennen. Maar ook dat was tijdelijk: een half jaar.

Nu: State College

Nu ik naar State College ben verhuisd, voelt het allemaal heel erg anders dan die eerdere tripjes. Is ook logisch, het is voor een dusdanige lange termijn dat we ons huis in Nederland hebben verkocht. Michiel komt ook deze kant op, we zijn zelfs getrouwd om dit avontuur mogelijk te maken. Het is allemaal wat minder vrijblijvend.

Voordat ik hierheen ging, dacht ik dat mijn eerdere buitenlandervaringen zouden helpen hier. Nu is dat ook wel zo – de cultuurschok is stukken minder en ook heb ik ‘geleerd’ om flexibeler en creatiever te zijn in nieuwe situaties. Bijvoorbeeld, ik ben niet meer ‘in shock’ van de grootte van de televisies hier, van de verschrikkelijke mode en het spuuglelijke design, de oneindelijke consumptie, en de impliciete regels rondom fatsoen (niet vloeken!!) en feedback (soms is eerlijkheid ver te zoeken). Ook de voordelen kende ik al: de keuze en de vrijheid, het spontane en het vriendelijke van de mensen, en de haast oneindige mogelijkheden. Dat soort inzichten maakt het aanpassen een stuk makkelijker.

Maar het minder vrijblijvende karakter van deze ‘verhuizing’ verandert ook mijn houding hier, en wat dat betreft heb ik niet zoveel aan mijn eerdere ervaringen in het buitenland. Ik ben veel bewuster bezig met het opbouwen van een sociaal netwerk. Het is allemaal wat minder vrijblijvend. De mensen die ik nu ontmoet zie ik over jaren nog steeds, en dat verandert hoe ik met ze omga, merk ik.

Ook heimwee (zie mijn blog post over mijn dipje van afgelopen vrijdag) valt veel en veel harder op mijn dak dan eerder. Voorheen was het idee nog een kwestie van aftellen: “de helft zit er op”, “nog drie maandjes, wat is dat nou”, of “ach, nog 10 weken en dan ben je weer thuis”. Dat kan nu niet meer. Ten eerste, ik kan niet aftellen wat ik heb geen einddatum. Ten tweede, die die hele definitie van thuis is ook meeverhuisd naar State College – hoewel ik hier nog geen definitief fysiek huis heb. Voel ik me hier, in mijn nieuwe omgeving, een keertje heel zielig en alleen, dan betekent dat veel meer dan die keren dat ik heimwee had in Austin en Berlijn, merk ik.

Een praktisch antwoord

Misschien is het antwoord simpel. Rik Pieters, een professor marketing uit Tilburg, heeft eens gezegd: ‘You can only claim to have lived somewhere if you have been to the hairdresser and if you have bought fish’. Als ik dat toe pas op mijn reizen heb ik zowel in Canada, Berlijn en in Austin gewoond. Ik heb er lang genoeg gewoond dat mijn haar anders een drama zou zijn (dat zegt misschien meer over mijn haar dan over ergens wonen, maar goed). En ik ben een vis-eter, dus ja, ik koop al vrij snel ergens vis. Ook een andere regel die ik al eens heb gehoord: ‘je hebt pas ergens gewoond als je een energierekening hebt betaald’ zou van toepassing kunnen zijn. Volgens die regel heb ik in Austin en nu in State College gewoond.

Volgens die definitie woon ik dus echt in State College, Pennsylvania. En het gevoel van ‘thuisvoelen’ ontwikkelt zich ook hier, langzaam maar zeker. Desondanks ben ik wel blij dat ik deze zomer nog naar Nederland kom… Maar zou dat ook nog als ‘thuis’ voelen, aangezien zelfs het huis in Leusden niet meer het onze is, en ik na een paar weken ook echt weer terug ga naar State College?

Thuis of niet?